سخنی کوتاه با حاج علی (میاندار)و حاج محسن شیردل(شاعر,میاندار) هیئات ثارالله اندیشه:

سخنی کوتاه با حاج علی (میاندار)و حاج محسن شیردل(شاعر,میاندار) هیئات ثارالله اندیشه:

    قبل از شروع هر سخنی باید اذعان کنم شاید کمتر کسی در هیئت با شعر ها و سروده های این شاعر بی ادعا آشناست.با این که حاج علی شیردل تماماً شعرهای پدر را در رجز می خواند.  و بنده هم زمانی فهمیدم که بی ریا و خاضعانه شعری سوزناک در وصف خرابه شام می خواندند زمانی که خواستند مجلس را گرم کنند با بیان این جمله « به به  خدا رحمتت کنه منزوی ببین چی گفته » زمانی که مجلس شور گرفت گفتند مرغ همسایه غاز است. یعنی در واقع شعر خودشان بود. حاج محسن شیردل می گوید  مارا در محله و هیئت  به اسم امام حسین(ع) می‌شناسند.ما خودمان هیچ چیزی نداریم.خیلی ها منتظرند ببینند امام حسین (ع) ما را در لحظه ی مرگ چقدر تحویل می‌گیرد. ما نگران همان لحظه‌ایم.

خیلی راحت و سریع از اینجا شروع کنیم که چه شد وارد فضای میان داری شدید؟ میانداری مثل امام جماعت است به او اقتدا می‌کنند. باید وضو داشته باشد. باید با حضور قلب بیاید برای سینه زنی مقام توحیدی قائلیم و میانداری را قنوت نماز میدانیم/مهم‌ترین مساله، ادب و خلوت میاندار است. که به صراحت در این پدر و پسر می بینید. این میان‌داران عموماً در چشم عزاداران حسینی در  مجلس دارای ارج و قرب دیگری هستند. میان دار به عنوان بیرق‌به دست هیأت در تمام مناسبات اخلاقی و دینی و رفتاری الگوی جمع است. او که با حضور در مجالش شأن راهبری و هدایت جمع و پرچمداری مجلس به او عنایت شده باید بیشتر از دیگران بر روی خود کار کند. عده زیادی از میان‌داران هنوز بر همین اساس در مجالس حاضر می‌شوند. برخی میان دار را یک مخاطب عادی هیأت می‌دانند که با حضور در جلسه از مجلس بهره می‌برد. این هست اما این همه‌اش نیست. میان داری در اقامه عزا و مجلس‌داری کمک‌کار مداح و سینه‌زن است

عزاداران پس از ایستادن در صفوف منظم که تنظیم آن بر عهده میاندار است و آن‌را کوچه سینه زنی می‌گویند، به سینه زنی می پردازند و معمولا در وقت پاسخگویی به نوحه بر سینه می زنند.حد فاصل واحد سبک و واحد سنگین وقت مظلوم کشیدن میاندار است. در این زمان میاندار اذکار شعار گونه ای که آنرا ذکر میـــاندار می‌گویند را با صدای بلند به طرز سؤال گـونه ای فــریاد مـی زند و عزاداران نیز به تناسب پاسخ او را می گویند تا برای ذاکر و عزاداران فرصتی باشد تا خود را برای واحد سنگین آماده کنند. اهم وظیفه میاندار منظم نمودن صفوف عزاداران و تنظیم فاصله زمانی و نحوه سینه زدن است. معمولا میاندار دارای جثه تنومند و صدای رسا است.

اصلاً این عنوان میانداری از چه زمانی وارد عرصه ادبیات عزاداری ما شد؟ آیا یک میاندار باید از خصوصیت و ویژگی خاصی برخوردار باشد؟

اولین کسی که برای اباعبدالله (ع) میانداری کرده حضرت زینب (س) بوده است. پس آن دسته سینه زنی و آن کوچه که برای سینه زنی باز می‌شود به اعتقاد ما برایش مقام توحیدی قائلیم. میانداری مانند قنوت در نماز است. در قنوت نماز آهسته هم می‌توانیم دعا کنیم. ما برای سینه زنی مقام توحیدی قائلیم و میانداری را قنوت نماز می‌دانیم. در میانداری چهار رکن داریم: «مظلوم، غریب، شهید، عطشان».این‌ها پیامی است که به کل مردم باید اعلام شود و این‌ها جزء ارکان میانداری است. در کنار این مباحث یک بحث عوام هم دارد.مهم‌ترین مساله در میانداری ادب و تواضع و نوع برخورد میاندار با مستمع و با افراد بزرگ‌تر و کوچک‌تر و سخنران است. آن وقت با توجه به جایگاهی که برای نوع پوشش میاندار مهم است و نوع خلوت میاندار مهم است که این آدم چه خلوتی دارد. اهل قرآن و نماز است؟ این‌ها روی نفس آدم اثر می‌گذارد..

حاج محسن شیردل می‌گفت شما از شب بنشینید تا صبح نماز بخوانید، صبح بروید قصابی محل که دیشب گناه کرده است به او می‌گویید گوشت داری؟می‌گوید نه، نفسش روی تو اثر می‌گذارد. نفس کسی که گناه کرده روی تویی که نماز شب خوانده اثر می‌گذارد. خدا انشالله ما را عامل به عمل کند اما اگر عامل به عمل نیستیم حداقل  به این روش زندگی علاقه دارم. خصوصیت یک میاندار را بنده در درجه ی اول ادب می‌دانم و دوم مساله خلوتش. من یک موقع استادی داشتم کور بود و صدایی هم برای مداحی نداشت. روز محرم می‌گفت کربلا خیمه‌ها را آتش زدند آنقدر این نفسش حق بود که چند نفر از شدت گریه، از حال می‌رفتند. میاندار اگر که نفسش حق باشد صدا هم نداشته باشد، علم میانداری هم نداشته باشد بیاید و بگوید امام حسین (ع) به نفسش برکت می‌دهد و اثر گذار می‌شود

در هر چیزی افراط و تفریط محکوم است، چون اثرات سوء روی آدم و اطرافیان آدم دارد. یک میاندار باید نوع گریه کردنش، طوری باشد که مردم از گریه کردنش لذت ببرند. بلند گریه کردن مثل مداحی است. اگر شما صدایت خوب باشد مردم لذت می‌برند. این را در هیچ کتابی ننوشته است بلکه باید با عقل خودش بفهمد. اگر دریافت کرد که مردم از صدای گریه او اذیت می‌شوند، باید اصلاح کند. البته کسی که از ته دل گریه کند هر قدر صدایش بد باشد، باز تأثیر مثبت خودش را می‌گذارد و گرنه حتماً دارد فیلم بازی می‌کند. سخن که از دل برون آید لاجرم بر دل نشیند. اگر گریه کردن از ته دل باشد، اثر خود را می‌گذارد.

هیئت باید سراسر آرامش و درس باشد ما قائل به این هستیم که امام صادق(ع) فرمودند چشمان شیعیان ما به حوض کوثر وصل است. هر وقت صاحب کوثر اجازه دهد اشک جاری می‌شود. اینکه می‌گویند شبیه گریه کنندگان، تعریف دارد. دستت را روی پیشانی‌ات بگذار و علمایی گریه کن. یعنی وقتی دارد روضه می‌خواند، ناراحت باش یا خودت را به ناراحتی بزن. این مظهر کرامت امام حسین(ع) است که می‌گوید همین که ادای گریه کنان را درآوری و آه بکشی قبول است. اما اینکه بخواهد مزاحمت ایجاد کند با بلند گریه کردن، من به شخصه با این موضوع مخالف هستم. هیئت باید سراسر آرامش و درس باشد چون وقتی از هیئت بیرون می‌روی باید احساس سبکی داشته باشی. فضای جلسه از مستمع و میاندار و مداح باید طوری باشد که یک آرامش روحی و فکری به شما بدهد.                                                                                                                                                                                       

حفظ شأن مجلس امام حسین(ع) ارجح بر همه چیز است

رعایت شأن مجلس اهل بیت از میاندار گرفته تا چایی ریز و همه این‌ها را در بر می گیرد، باید دست به دست هم بدهند تا شأن مجلس امام حسین(ع) را رعایت و حفظ کنند. حتی اگر رهگذری که از دم در رد می شود نوع نگاه من به آن آدم باید طوری باشد که یک آدم را جذب دستگاه امام حسین(ع) بکند و شأن دستگاه امام حسین(ع) حفظ شود نه اینکه طرد بکند. این که دو نصف شب هیئت بگیریم و همسایه مریض داشته باشد، درست نیست. شأن مجلس امام حسین(ع) ارجح بر همه چیز است. ما نوکر سیدالشهدا(علیه السلام) هستیم. نوکر است که باید شأن خانه اربابش را نگه دارد. متولی است که شأن امامزاده را حفظ می‌کند.